Viêm VA là một trong những bệnh lý tai mũi họng phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong độ tuổi từ 6 tháng đến 6 tuổi. Khi bị viêm VA, trẻ thường có biểu hiện nghẹt mũi, ngủ ngáy, thở miệng, ho kéo dài… khiến con ăn kém, ngủ không ngon, dễ tái phát viêm tai giữa hoặc viêm phế quản nếu không được chăm sóc đúng cách.
Vậy khi bé bị viêm VA, mẹ nên làm gì tại nhà để con nhanh hồi phục? Có cần kiêng gì không? Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc trẻ bị viêm VA – dễ áp dụng, khoa học và hiệu quả.
VA (viết tắt của Végétations Adénoïdes) là một khối mô lympho nằm ở vòm họng, ngay sau mũi. Đây là “chiến sĩ đầu tiên” trong hệ miễn dịch giúp trẻ chống lại virus, vi khuẩn qua đường hô hấp.
Tuy nhiên, khi VA bị viêm (do cảm cúm, viêm mũi họng, hoặc tái phát nhiều lần), nó sẽ phì đại, gây tắc nghẽn mũi – họng, khiến trẻ:
Khó thở bằng mũi → thở miệng
Ngủ ngáy, ngủ không sâu
Ho nhiều, dễ viêm tai giữa, ảnh hưởng thính lực
👉 Viêm VA không nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng, nhưng nếu kéo dài hoặc không điều trị đúng cách, có thể gây biến chứng ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ.
Dưới đây là 6 nguyên tắc chăm sóc quan trọng giúp con mau khỏi, giảm tái phát và phòng biến chứng hiệu quả.
VA bị viêm sẽ làm mũi tắc nghẽn, dịch nhầy ứ đọng → bé thở khó, ngủ kém và dễ viêm nhiễm lan rộng.
Rửa mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý 0,9%
Dùng xilanh, dụng cụ rửa mũi chuyên dụng hoặc lọ nhỏ giọt
Rửa 2–3 lần/ngày, đặc biệt sau khi ngủ dậy và trước khi đi ngủ
Dạy bé xì mũi đúng cách nếu đã lớn (xì từng bên mũi nhẹ nhàng)
Nếu bé chưa biết xì mũi, mẹ hút mũi nhẹ nhàng bằng dụng cụ chuyên dụng
💡 Không dùng nước muối quá mặn, không bơm mạnh vào mũi → dễ tổn thương niêm mạc.
Nếu VA bị viêm cấp, bé có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao.
Cho bé uống paracetamol đúng liều theo cân nặng khi sốt ≥ 38,5°C
Lau mát bằng khăn ấm, mặc đồ thoáng mát
Không ủ ấm quá kỹ, không dùng rượu – giấm để lau người
Viêm VA khiến bé mệt mỏi, ăn kém, nuốt vướng. Dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp bé:
Tăng sức đề kháng
Mau lành tổn thương
Hạn chế bội nhiễm
Ưu tiên cháo, súp, canh, đồ hấp mềm
Tăng cường trái cây giàu vitamin C như cam, bưởi, dưa hấu
Cho bé uống nhiều nước ấm, có thể dùng thêm sữa, nước ép pha loãng
❌ Tránh: đồ cay nóng, chiên rán, nước ngọt có gas, đồ ăn lạnh.
Tránh khói thuốc, bụi bẩn, mùi hương xịt phòng nồng
Dọn dẹp, lau nhà, giặt ga gối thường xuyên
Mở cửa cho nhà thông thoáng, có nắng
💡 Có thể dùng máy lọc không khí trong phòng bé nếu môi trường sống ô nhiễm.
Sau 3–5 ngày chăm sóc, nếu con không đỡ, mẹ cần đưa bé đi khám lại. Những dấu hiệu cảnh báo gồm:
Sốt cao không hạ
Thở khò khè, ngưng thở khi ngủ
Đau tai, chảy dịch tai, nghe kém
Ho kéo dài > 2 tuần, nôn khi ho
Bé ngủ ngáy, mệt mỏi cả ngày
👉 Trong trường hợp viêm VA nặng, bác sĩ có thể chỉ định nạo VA – đây là thủ thuật đơn giản, an toàn, giúp bé thở tốt, ngủ ngon và giảm tái viêm.
Sau khi điều trị, bé vẫn có thể bị viêm VA tái đi tái lại nếu sức đề kháng yếu. Mẹ hãy giúp con:
Ngủ đủ 10–12 tiếng/ngày (tùy độ tuổi)
Tắm nắng sáng sớm (trước 8h30)
Uống đủ nước
Có thể bổ sung thêm vitamin D, kẽm, siro tăng sức đề kháng theo chỉ định bác sĩ
Không tự ý dùng kháng sinh, corticoid khi chưa có chỉ định
Không để bé ngủ điều hòa nhiệt độ thấp hoặc quạt thẳng vào mặt
Không cho trẻ tiếp xúc với người đang bị cảm, ho, sốt
Không bôi dầu, cao nóng vào cổ – mặt bé
Viêm VA là một bệnh lý không nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Với sự theo dõi sát sao, dinh dưỡng hợp lý và vệ sinh khoa học, mẹ hoàn toàn có thể giúp con:
Giảm nhanh triệu chứng
Ngủ ngon, thở dễ hơn
Phòng tránh biến chứng như viêm tai giữa, viêm phế quản
Hành trình nuôi con khỏe mạnh luôn cần kiến thức đúng đắn và tình yêu kiên trì từ ba mẹ. Chỉ cần mẹ đồng hành sát sao, con sẽ lớn lên vững vàng mỗi ngày.
Việc cần làm | Mẹ nên thực hiện |
---|---|
Rửa mũi sạch mỗi ngày | Dùng nước muối sinh lý 0,9% |
Hạ sốt – giảm đau | Paracetamol theo cân nặng, lau mát |
Ăn uống hợp lý | Mềm, giàu vitamin C, uống nhiều nước |
Giữ môi trường sạch | Tránh khói bụi, quạt thẳng vào mặt |
Tái khám đúng hẹn | Nếu ho kéo dài, sốt cao, khó ngủ |