Làm Sao Để Phát Hiện Viêm VA Ở Trẻ?

Viêm VA là bệnh lý tai – mũi – họng rất thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong độ tuổi từ 6 tháng đến 6 tuổi. Tuy không quá nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng, nhưng nếu để kéo dài, viêm VA có thể ảnh hưởng đến hô hấp, thính lực, khả năng nói và cả phát triển trí tuệ của bé.

Vậy làm sao để ba mẹ nhận biết con bị viêm VA? Có những dấu hiệu nào dễ bỏ sót? Hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để chủ động phát hiện và chăm sóc bé kịp thời, mẹ nhé!

📌 VA là gì? Tại sao trẻ nhỏ dễ bị viêm VA?

VA (Végétations Adénoïdes) là một tổ chức lympho nằm ở vòm họng sau (ngay sau mũi), đóng vai trò như “hàng rào miễn dịch đầu tiên” giúp cơ thể chống lại virus, vi khuẩn xâm nhập qua đường hô hấp.

Tuy nhiên, khi VA bị viêm, nó sẽ phì đại, gây tắc nghẽn đường thở, làm bé thở khó, ngủ không ngon, dễ viêm tai giữa, viêm họng tái phát.

👉 Trẻ nhỏ dễ bị viêm VA vì:

• Hệ miễn dịch còn yếu

• Hay tiếp xúc với môi trường đông người (nhà trẻ, lớp học)

• Không biết xì mũi, vệ sinh mũi đúng cách

• Dễ bị viêm mũi – họng tái đi tái lại

👶 Làm sao để phát hiện viêm VA ở trẻ?

Viêm VA thường diễn ra âm thầm, nhiều mẹ dễ nhầm với các triệu chứng cảm cúm thông thường. Tuy nhiên, nếu mẹ để ý kỹ các dấu hiệu dưới đây, sẽ dễ dàng nhận ra sớm tình trạng viêm VA ở bé.

✅ 1. Trẻ bị nghẹt mũi, sổ mũi kéo dài

• Bé luôn trong tình trạng khịt khịt mũi, khó thở bằng mũi

• Sổ mũi dai dẳng, không rõ nguyên nhân

• Có thể kèm theo dịch mũi đặc, màu vàng hoặc xanh

⛔ Nhiều mẹ lầm tưởng là viêm mũi dị ứng hoặc cảm lạnh nhẹ → để lâu ngày VA phì đại, gây biến chứng.

✅ 2. Bé ngủ ngáy, thở bằng miệng, ngủ không sâu giấc

• Khi ngủ bé thường há miệng thở

• Ngủ ngáy to, có khi khò khè như viêm phế quản

• Ngủ không ngon, dễ tỉnh giấc, lăn trở, đổ mồ hôi trộm

💡 Nếu mẹ nghe con ngưng thở trong vài giây rồi thở mạnh lại, cần đi khám gấp vì có thể là dấu hiệu nguy hiểm của hội chứng ngưng thở khi ngủ do VA phì đại.

✅ 3. Ho kéo dài, đặc biệt về đêm và sáng sớm

• Trẻ ho khan hoặc ho có đờm, kéo dài nhiều tuần không dứt

• Không đáp ứng tốt với siro ho hoặc thuốc long đờm

• Ho tăng lên khi nằm, sáng dậy hoặc nửa đêm

👉 Đây là dấu hiệu viêm VA mạn tính ảnh hưởng vùng mũi – họng, làm dịch nhầy ứ đọng chảy xuống họng gây ho.

✅ 4. Trẻ hay bị viêm tai giữa hoặc nghe kém

• Trẻ kêu đau tai, hay lắc đầu, kéo tai

• Nghe kém, hay hỏi lại, nói chuyện lớn tiếng

• Có tiếng lục bục trong tai, chảy dịch tai

🌟 Viêm VA khiến tắc vòi nhĩ – bộ phận kết nối giữa mũi và tai – gây ứ dịch, viêm tai giữa. Nếu kéo dài, có thể gây thủng màng nhĩ, suy giảm thính lực.

✅ 5. Trẻ chậm nói, nói ngọng, thiếu tập trung

• Bé chậm phát âm, từ vựng nghèo nàn

• Dễ mất tập trung, tiếp thu kém hơn bạn cùng tuổi

• Đôi khi có biểu hiện tăng động hoặc rối loạn ngôn ngữ nhẹ

📌 Viêm VA ảnh hưởng đến nghe – nói – ngủ – hô hấp, nếu để lâu có thể cản trở quá trình phát triển trí tuệ và thể chất của bé.

✅ 6. Mặt bé có biểu hiện “mặt VA”

• Miệng luôn hé mở do thở miệng

• Môi khô, mặt kém linh hoạt

• Răng hàm trên mọc lệch, cằm đưa ra phía trước

👉 Đây là dấu hiệu VA phì đại lâu ngày, ảnh hưởng đến sự phát triển xương hàm và khuôn mặt.

🔎 Làm sao để chẩn đoán chính xác viêm VA?

Nếu nghi ngờ con bị viêm VA, mẹ nên đưa bé đến bác sĩ tai – mũi – họng nhi. Bác sĩ có thể chỉ định:

• Nội soi mũi họng để nhìn rõ VA

• Chụp X-quang vòm họng

• Khám tai để kiểm tra có viêm tai giữa không

• Đánh giá khả năng nghe – nói của bé

👉 Việc chẩn đoán sớm giúp điều trị đơn giản và tránh được nhiều biến chứng nguy hiểm.

🏥 Viêm VA có cần nạo không?

Không phải trẻ nào bị viêm VA cũng cần nạo. Quyết định này phụ thuộc vào mức độ tổn thương và ảnh hưởng của VA đối với sức khỏe của trẻ.

✅ Nạo VA được chỉ định khi:

• Trẻ ngáy to, ngủ không yên, ngưng thở khi ngủ

• Viêm tai giữa tái phát nhiều lần

• Nghe kém, chậm nói

• VA quá to, điều trị thuốc nhiều đợt không cải thiện

🌿 Thủ thuật nạo VA rất an toàn, nhanh chóng, thời gian hồi phục chỉ khoảng 1–2 ngày.

✅ Ba mẹ nên làm gì để phòng ngừa viêm VA cho con?

• Giữ vệ sinh mũi – họng sạch sẽ mỗi ngày (rửa bằng nước muối sinh lý)

• Cho bé ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tăng cường đề kháng

• Giữ ấm khi trời lạnh, đặc biệt vùng cổ – ngực

• Tránh khói thuốc, bụi, ô nhiễm

• Cho bé đi khám định kỳ khi có biểu hiện bất thường về thở, nghe, nói

💬 Lời nhắn nhủ dành cho mẹ

Viêm VA ở trẻ không phải là bệnh hiếm gặp, nhưng cũng không nên xem nhẹ. Nếu phát hiện sớm, chăm sóc đúng, con sẽ hồi phục nhanh chóng mà không cần can thiệp gì nhiều.

Mẹ ơi, hãy dành một chút quan sát mỗi ngày cho con:

• Con thở có khò khè không?

• Ngủ có ngáy không?

• Nói chuyện có rõ ràng không?

• Có hay bị viêm tai, ho kéo dài không?

Mỗi dấu hiệu nhỏ mẹ để ý được hôm nay, có thể ngăn chặn những điều lớn hơn ngày mai.

📌 Tóm tắt nhanh – Dấu hiệu phát hiện viêm VA ở trẻ