Tay chân miệng ở trẻ nhỏ: Dấu hiệu sớm, cách chăm sóc đúng và khi nào cần đi viện?

Tay chân miệng là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong độ tuổi nhà trẻ và mẫu giáo. Bệnh thường diễn biến nhẹ, có thể tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu ba mẹ không phát hiện sớm hoặc chăm sóc sai cách, bệnh có thể tiến triển nặng, gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm cơ tim, thậm chí tử vong.

Trong bài viết này, mẹ sẽ hiểu rõ hơn:

• Dấu hiệu sớm nhận biết bệnh tay chân miệng

• Cách chăm sóc tại nhà an toàn, hiệu quả

• Và khi nào cần đưa trẻ đi bệnh viện gấp

🦠 Tay chân miệng là bệnh gì? Vì sao trẻ dễ mắc?

Tay chân miệng là bệnh do virus đường ruột gây ra, chủ yếu là:

• Enterovirus 71 (EV71) – dễ gây biến chứng nặng

• Coxsackievirus A16 – gây bệnh nhẹ hơn

Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp, thông qua:

• Dịch mũi, nước bọt, phân của người bệnh

• Đồ chơi, ly, muỗng, khăn dùng chung

• Bề mặt nhiễm virus chưa được vệ sinh sạch

💡 Trẻ nhỏ từ 6 tháng đến 5 tuổi có nguy cơ cao nhất do:

• Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện

• Hay tiếp xúc với nhiều bạn ở lớp học, nhà trẻ

• Chưa có ý thức vệ sinh tay miệng

🔍 Dấu hiệu sớm nhận biết tay chân miệng ở trẻ

Ở giai đoạn đầu, tay chân miệng rất dễ nhầm với sốt siêu vi hoặc cảm cúm. Mẹ cần chú ý kỹ để phát hiện những dấu hiệu đặc trưng sau:

✅ 1. Sốt nhẹ đến sốt cao

• Thường kéo dài 1–2 ngày đầu

• Một số bé sốt cao >39°C

✅ 2. Loét miệng, đau họng

• Bé quấy khóc, bỏ bú, bỏ ăn

• Loét xuất hiện ở vòm miệng, má trong, lưỡi

✅ 3. Nổi mụn nước ở tay, chân, mông, miệng

• Mụn nhỏ, hồng, sau đó nổi nước

• Không ngứa, không đau nếu chưa nhiễm trùng

• Tự vỡ và khô sau 5–7 ngày

✅ 4. Bé mệt mỏi, buồn ngủ, nôn ói

• Một số bé có thể tiêu chảy nhẹ, chảy nước miếng nhiều

👉 Lưu ý: Không phải bé nào cũng có đầy đủ các dấu hiệu trên. Mẹ chỉ cần thấy sốt kèm loét miệng và mụn nước, hãy nghi ngờ tay chân miệng và cho con đi khám sớm.

🏠 Cách chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà đúng cách

Đa phần các ca bệnh nhẹ có thể chăm sóc tại nhà, với điều kiện mẹ cần tuân thủ nghiêm ngặt các bước sau:

✅ 1. Cách ly trẻ tại nhà

• Nghỉ học ít nhất 7–10 ngày

• Không tiếp xúc với trẻ khác để tránh lây lan

• Dùng riêng ly, muỗng, khăn, đồ chơi

✅ 2. Chăm sóc miệng và da cho bé

• Súc miệng bằng nước muối sinh lý 2–3 lần/ngày

• Lau miệng sau ăn bằng gạc sạch

• Giữ mụn nước khô, không bôi thuốc lạ, không chích vỡ mụn

✅ 3. Ăn uống đủ chất, dễ nuốt

• Cho ăn cháo, súp, sữa, sinh tố

• Uống nhiều nước, nước ép cam, oresol nếu bé mệt

• Tránh đồ cay, nóng, mặn, chua, giòn cứng

✅ 4. Hạ sốt đúng cách

• Dùng paracetamol đúng liều theo cân nặng

• Chườm mát nếu bé sốt cao

• Không dùng aspirin hoặc thuốc không rõ nguồn gốc

✅ 5. Giữ vệ sinh sạch sẽ

• Rửa tay cho bé và người chăm sóc thường xuyên

• Vệ sinh đồ chơi, tay nắm cửa, sàn nhà hàng ngày

• Thay ga gối, khăn mặt mỗi ngày

🚨 Khi nào cần đưa trẻ đi viện gấp?

Tay chân miệng có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện kịp thời. Mẹ cần đưa bé đi viện ngay nếu có các dấu hiệu sau:

❗ Dấu hiệu cảnh báo bệnh chuyển nặng:

• Sốt cao liên tục trên 2 ngày không hạ

• Mụn nước mưng mủ, lan nhanh, đỏ đau

• Bé li bì, ngủ nhiều, khó đánh thức

• Giật mình chới với nhiều lần

• Nôn ói nhiều, thở mệt, co giật

• Trẻ <1 tuổi, hoặc có bệnh nền (hen suyễn, tim bẩm sinh…)

👉 Trong những trường hợp này, không tự chăm tại nhà, cần đưa con đến bệnh viện để theo dõi sát và điều trị kịp thời.

🧼 Phòng ngừa tay chân miệng như thế nào cho hiệu quả?

Hiện tại chưa có vắc-xin phòng tay chân miệng, nên phòng bệnh vẫn là biện pháp quan trọng nhất:

✅ Ba mẹ cần:

• Tập cho bé rửa tay thường xuyên, nhất là sau đi vệ sinh, trước khi ăn

• Giữ nhà cửa, đồ chơi sạch sẽ

• Không dùng chung ly, khăn, đồ cá nhân

• Khi lớp có dịch: cho bé nghỉ học sớm nếu có dấu hiệu nghi ngờ

💬 Lời nhắn dành cho mẹ

Mẹ ơi, tay chân miệng không đáng sợ nếu được chăm sóc đúng cách. Ngược lại, nếu mẹ chủ quan hoặc không nhận biết kịp thời, con có thể đối mặt với những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến cả sức khỏe và sự phát triển sau này.

Chỉ cần mẹ:

• Nhận biết sớm

• Chăm con khoa học

• Chủ động cách ly và vệ sinh

• Theo dõi sát dấu hiệu nặng

Là mẹ đã giúp con vượt qua giai đoạn bệnh nhẹ nhàng và an toàn rồi đấy!

📌 Tóm tắt nhanh – Tay chân miệng ở trẻ nhỏ