Nhiều mẹ thổn thức tâm sự: “Đêm nào con cũng giật mình khóc ré, mẹ vừa đặt xuống đã vặn mình tỉnh giấc, mệt lắm bác sĩ ơi!”. Đây là hiện tượng rất phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, và hầu hết không nguy hiểm nếu mẹ hiểu đúng bản chất.
Trong bài viết này, bác sĩ Hương sẽ giải thích cụ thể vì sao trẻ ngủ hay giật mình, khi nào là bình thường, khi nào là bất thường cần can thiệp, và quan trọng nhất: làm gì để giúp con ngủ sâu, ngủ ngon, mẹ cũng được nghỉ ngơi thư thái hơn.
Giật mình khi ngủ là khi bé đang ngủ bỗng đập tay, co chân, rung mình nhẹ hoặc giơ tay lên cao rồi khóc thét, sau đó thường khó ngủ lại. Hiện tượng này xảy ra nhiều ở giai đoạn sơ sinh đến khoảng 4–6 tháng tuổi, do hệ thần kinh của bé còn non nớt và chưa hoàn thiện.
✨ Phản xạ Moro: Phản xạ tự nhiên có từ trong bụng mẹ, giúp bé phản ứng khi cảm thấy mất an toàn. Phản xạ này thường biến mất sau 4–6 tháng tuổi.
🧠 Hệ thần kinh chưa hoàn thiện: Não bộ chưa kiểm soát tốt hoạt động cơ bắp nên bé dễ vung tay, giật mình trong khi ngủ.
🌡️ Môi trường ngủ thay đổi: Âm thanh lớn, ánh sáng mạnh, mẹ đặt bé xuống nôi đột ngột, tã ướt… đều có thể khiến bé giật mình.
🔺 Thiếu canxi, vitamin D3: Dễ gây co cơ, ngủ chập chờn, hay vặn mình, ra mồ hôi đầu gáy.
🔺 Rối loạn tiêu hóa: Trẻ bị đầy bụng, khó tiêu cũng thường ngủ không yên.
🔺 Rối loạn thần kinh hoặc động kinh nhẹ (hiếm): Nếu trẻ hay giật mình kèm co giật tay chân lặp đi lặp lại, mẹ cần đưa bé đi khám sớm.
Trong phần lớn trường hợp, giật mình là bình thường, nhất là trong 3 tháng đầu đời. Tuy nhiên nếu bé giật mình quá nhiều, kèm quấy khóc, đổ mồ hôi đầu, ngủ không sâu giấc, kém bú, chậm tăng cân thì mẹ cần theo dõi sát.
📌 Mẹ nên cho bé đi khám nếu:
Trẻ > 6 tháng vẫn còn giật mình nhiều khi ngủ
Trẻ có thêm dấu hiệu rối loạn vận động: co giật, mắt trợn ngược
Bé hay khóc thét giữa đêm, không dỗ được, ngủ ít cả ngày và đêm
Giúp bé có cảm giác an toàn như trong bụng mẹ, hạn chế phản xạ Moro
Không quấn quá chặt gây khó chịu hoặc ảnh hưởng khớp
Chỉ nên dùng trong 2–3 tháng đầu đời
Nhiệt độ phòng lý tưởng: 26–28°C
Dùng white noise (âm thanh trắng) như tiếng mưa, sóng biển giúp bé ngủ sâu hơn
Đặt bé nằm ngửa, đầu kê khăn mỏng, không dùng gối dày
Dạ dày rỗng cũng làm bé hay trằn trọc, dễ thức giấc
Tránh bú quá no sát giờ ngủ → dễ đầy bụng
Hỗ trợ hấp thu canxi, giúp hệ thần kinh phát triển khỏe mạnh
Tắm nắng sáng nhẹ mỗi ngày 10–15 phút (trước 9h sáng)
Vuốt ve trán, lưng, tay chân giúp bé thư giãn
Kết hợp lời ru, giọng nói dịu dàng để bé yên tâm
Vòng dâu tằm, đeo chỉ đỏ, để dao/đũa đầu giường… là mẹo dân gian, không có bằng chứng khoa học rõ ràng.
Không gây hại nếu dùng đúng cách, nhưng không nên lạm dụng hay thay thế chăm sóc khoa học.
Mẹ thân mến, giấc ngủ rất quan trọng cho sự phát triển trí tuệ và chiều cao của bé. Việc bé hay giật mình đôi khi là một phản xạ sinh lý bình thường, nhưng nếu mẹ không hiểu rõ, con sẽ khó ngủ, mẹ sẽ càng mệt.
💖 Bằng cách điều chỉnh môi trường ngủ, lịch sinh hoạt, bổ sung vi chất hợp lý và chăm sóc đúng cách, mẹ hoàn toàn có thể giúp con ngủ ngon và phát triển toàn diện.