“Con ngủ ngoan chưa chắc là ngủ an toàn.”
Đây là câu nói mà bất kỳ bác sĩ nhi khoa nào cũng muốn gửi tới các mẹ có con sơ sinh.
Bởi vì tư thế nằm ngủ không đúng không chỉ khiến bé khó chịu, cong vẹo xương cổ – lưng, mà còn tiềm ẩn nguy cơ đột tử (SIDS) – đặc biệt nguy hiểm trong 12 tháng đầu đời.
Vậy làm sao để mẹ đặt bé nằm ngủ đúng cách, vừa giúp phát triển xương cổ, cột sống, vừa bảo vệ hệ hô hấp và phòng ngừa nguy cơ ngạt thở? Hãy cùng bác sĩ phân tích thật kỹ và dễ hiểu nhất trong bài viết dưới đây nhé!
Giai đoạn 0–12 tháng tuổi là giai đoạn vàng để định hình cấu trúc xương, đặc biệt là xương cổ và cột sống của bé.
Lúc này:
Xương cổ còn mềm, dễ cong vẹo nếu bị đè ép sai tư thế.
Cột sống đang hoàn thiện, cần được hỗ trợ để phát triển theo đường cong sinh lý tự nhiên.
Và đặc biệt, bé chưa có khả năng tự xoay người hoặc đẩy đầu khi bị ngạt – khiến nguy cơ đột tử do ngạt thở khi ngủ là rất cao.
Vì vậy, một tư thế nằm đúng không chỉ giúp con ngủ sâu hơn, mà còn đảm bảo an toàn tính mạng và tạo nền tảng cho phát triển vận động sau này.
Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) và nhiều nghiên cứu y khoa:
Nằm ngửa là tư thế an toàn nhất và tối ưu cho sự phát triển cơ xương của bé sơ sinh.
Lợi ích của tư thế nằm ngửa:
Giữ đầu – cổ – cột sống thẳng hàng: hỗ trợ phát triển cột sống cong sinh lý đúng chuẩn.
Giảm áp lực lên cổ và gáy: hạn chế tình trạng vẹo cổ hoặc bẹp đầu.
Không gây chèn ép lồng ngực: giúp bé thở dễ dàng hơn, hạn chế nguy cơ ngạt.
💡 Mẹo nhỏ: Mẹ có thể xoay đầu bé nhẹ nhàng sang trái hoặc phải mỗi lần ngủ để tránh bé nằm nguyên một bên, giảm nguy cơ méo đầu.
Tư thế này không hỗ trợ cổ – lưng phát triển và còn tăng nguy cơ đột tử gấp 2–4 lần so với nằm ngửa.
Khi nằm sấp, cổ bị gập lại, khó duy trì tư thế thẳng tự nhiên.
Lồng ngực bị ép xuống giường, giảm khả năng hô hấp.
Nếu mặt úp vào đệm mềm hoặc chăn, bé dễ bị ngạt thở âm thầm.
⚠️ Mẹ chỉ nên cho bé nằm sấp khi bé thức và có mẹ quan sát, để tập “tummy time” giúp phát triển cổ, vai và lưng (sẽ hướng dẫn kỹ ở phần dưới).
Mặc dù nằm nghiêng giúp mẹ thay đổi áp lực lên đầu bé, tư thế này không ổn định, bé có thể lật úp khi đang ngủ.
Nếu mẹ muốn đổi tư thế cho bé nằm nghiêng, nên có gối chặn 2 bên, và không áp dụng vào ban đêm khi mẹ không theo dõi được.
Tummy time là khoảng thời gian cho bé nằm sấp khi thức, có mẹ theo dõi sát sao. Đây là cách:
Rèn luyện cơ cổ, vai, lưng cho bé ngay từ những tuần đầu đời.
Giảm nguy cơ đầu bẹt do bé không nằm quá lâu ở một tư thế.
Bắt đầu khi bé 2–3 tuần tuổi, mỗi lần 3–5 phút, 2–3 lần/ngày.
Đặt bé lên thảm phẳng, mềm, cho bé nằm sấp và mẹ tương tác.
Tăng dần thời gian mỗi ngày khi bé đã quen.
✅ Lưu ý: Chỉ tập tummy time khi bé hoàn toàn tỉnh táo và không ngay sau khi bú để tránh trớ sữa.
Không gian ngủ cũng là yếu tố rất quan trọng.
Nôi hoặc giường riêng, đặt sát giường mẹ.
Nệm cứng vừa phải, không lún, không gối đầu, không chăn mền xung quanh.
Nhiệt độ phòng: 22–26°C, không quá lạnh hoặc quá nóng.
Ánh sáng dịu nhẹ, không chói, có thể dùng đèn ngủ màu vàng/đỏ nhẹ.
Cho bé ngủ chung giường với người lớn (dễ đè, ngạt, lăn đè).
Đặt bé nằm trên ghế sofa, ghế ô tô, ghế ngồi nệm nghiêng – vì dễ khiến cổ bé bị gập, gây ngạt âm thầm.
Sử dụng gối chống bẹp đầu quá sớm, vì có thể làm cổ bé lệch hoặc gây nóng, ngạt.
Đầu bé méo hoặc bẹt một bên rõ rệt.
Bé thường xuyên xoay đầu chỉ một hướng.
Bé hay giật mình, ngủ không sâu, đổ mồ hôi đầu gáy.
Bé có dấu hiệu thở khò khè, thở rít khi ngủ.
Khi có các dấu hiệu này, mẹ nên:
Điều chỉnh lại tư thế nằm của bé.
Bổ sung tummy time đều đặn.
Nếu không cải thiện, đưa bé đi khám sớm để kiểm tra xương cổ, đầu và hô hấp.
Một tư thế nằm đúng không chỉ giúp bé ngủ ngon, mà còn hỗ trợ xương cổ và lưng phát triển vững vàng, đồng thời phòng tránh nguy cơ đột tử sơ sinh nguy hiểm.
Chỉ cần ghi nhớ:
✅ Luôn đặt bé nằm ngửa khi ngủ
✅ Tập tummy time đều đặn mỗi ngày khi bé thức
✅ Tạo không gian ngủ an toàn, phẳng, mát mẻ, sạch sẽ
✅ Luân phiên tư thế đầu để tránh bẹp đầu
💬 Mẹ ơi, chỉ một thay đổi nhỏ hôm nay – có thể giúp con phát triển khỏe mạnh suốt cả đời. Nếu thấy hữu ích, đừng ngần ngại chia sẻ cho những mẹ khác nhé!
Nếu mẹ cần một hướng dẫn chi tiết theo tháng tuổi, hoặc muốn hỏi bác sĩ về tình trạng đầu méo, cổ vẹo, bé hay giật mình khi ngủ, đừng ngần ngại để lại bình luận. Chúng mình sẽ đồng hành cùng mẹ và bé từng bước!
Để được tư vấn thăm khám trực tiếp Phòng khám nhi Họa Mi với Ts – Bs Lê Thị Thu Hương, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE 0918884666 hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY.
Tìm hiểu thêm thông tin y khoa:
Chat trực tiếp Fanpage Bác sĩ Hương
Facebook Fanpage Bác sĩ Hương
Kênh Youtube Bác sĩ Hương