Viêm da tiết bã nhờn, hay còn gọi là viêm da dầu hoặc chàm da mỡ, là một bệnh lý da liễu mạn tính phổ biến. Bệnh không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ, khiến người bệnh thiếu tự tin trong cuộc sống hàng ngày. Cùng tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân và triệu chứng của căn bệnh này qua bài viết dưới đây.
Viêm Da Tiết Bã Nhờn Là Gì?
Viêm da tiết bã nhờn là tình trạng viêm da mạn tính, đặc trưng bởi các mảng hồng ban tróc vảy tại những vùng tiết dầu như da đầu, mặt, ngực và lưng. Bệnh thường làm cho da khô, đỏ, bong tróc và nhờn dính, dễ tái phát và khó điều trị dứt điểm.
Mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng, viêm da tiết bã nhờn có thể ảnh hưởng đến ngoại hình và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Ở trẻ nhỏ, bệnh thường được gọi là “cứt trâu” và chủ yếu xuất hiện ở da đầu.
Nguyên Nhân Gây Bệnh Viêm Da Tiết Bã Nhờn
1. Hoạt Động Tuyến Bã Nhờn Tăng Cường
Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức dẫn đến tình trạng da nhờn và dễ bị viêm. Điều này phổ biến ở thanh thiếu niên và người trưởng thành, khi hormone tăng mạnh làm kích thích tuyến bã nhờn.
2. Tác Động Của Nấm Malassezia
Nấm Malassezia và vi khuẩn như P. Acne được cho là yếu tố kích thích viêm da tiết bã nhờn, đặc biệt ở vùng da đầu.
3. Yếu Tố Di Truyền
Người có tiền sử gia đình bị viêm da tiết bã nhờn, vảy nến hoặc các bệnh da liễu khác có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
4. Các Yếu Tố Thúc Đẩy Bệnh
- Căng thẳng thể chất hoặc tinh thần: Stress kéo dài có thể làm nặng thêm tình trạng viêm da.
- Thay đổi nội tiết tố: Đặc biệt ở tuổi dậy thì, phụ nữ mang thai hoặc mãn kinh.
- Thói quen ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn thiếu chất, uống rượu, hoặc béo phì.
- Suy giảm miễn dịch: Bệnh nhân nhiễm HIV hoặc mắc bệnh Parkinson có nguy cơ cao bị viêm da tiết bã nhờn.
- Thời tiết lạnh và khô: Bệnh thường tiến triển nặng vào mùa thu và đông do da bị khô và thiếu độ ẩm.
Triệu Chứng Của Viêm Da Tiết Bã Nhờn
Bệnh viêm da tiết bã nhờn có các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào từng người, nhưng thường phát triển từ từ và không đột ngột.
1. Triệu Chứng Phổ Biến
- Da đỏ, bong tróc vảy: Xuất hiện ở mặt, da đầu, ngực, lưng, và các nếp gấp lớn như nách, bẹn.
- Màu sắc da tổn thương: Các vùng da bị bệnh thường có màu đỏ cam, bề mặt phủ vảy xám trắng hoặc vảy nhờn.
- Vùng bị ảnh hưởng: Da đầu (gây gàu nhiều), rìa trán, giữa hai lông mày, hai bên má, vùng nách, và vùng bẹn.
- Ngứa: Một số người có thể cảm thấy ngứa nhẹ hoặc vừa, đặc biệt khi thời tiết nóng và ra nhiều mồ hôi.
2. Dấu Hiệu Đặc Biệt Ở Một Số Vùng Da
- Khuôn mặt: Xuất hiện các mảng đỏ, bong vảy, thường ở hai bên má hình cánh bướm, kẽ mũi, giữa hai lông mày.
- Da đầu: Tạo ra nhiều gàu, vảy da nhờn bám chắc vào chân tóc.
- Kẽ tai và ống tai: Xuất hiện dát đỏ, vảy da có thể nhầm với nấm ống tai.
- Ngực và lưng: Tổn thương có thể có hình đồng xu hoặc hình nhẫn, đôi khi bị nhầm lẫn với nấm da.
Chẩn Đoán Viêm Da Tiết Bã Nhờn
Bệnh thường được chẩn đoán qua các triệu chứng lâm sàng đặc trưng. Tuy nhiên, cần phân biệt với một số bệnh da liễu khác như:
- Vảy nến: Đặc biệt khi tổn thương da đầu giống nhau.
- Nấm da: Gây đỏ và bong vảy tương tự.
- Lupus đỏ bán cấp: Tổn thương da mặt dễ nhầm lẫn.
- Chàm: Có triệu chứng gần giống ở vùng da nhạy cảm.
Việc tự ý điều trị hoặc sử dụng thuốc bôi không đúng cách có thể khiến bệnh trở nên dai dẳng và khó chữa.
Lời Khuyên Dành Cho Người Mắc Viêm Da Tiết Bã Nhờn
- Thăm khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả.
- Tuân thủ phác đồ điều trị, không tự ý thay đổi thuốc hoặc dùng theo mách bảo.
- Giữ gìn vệ sinh da, sử dụng sản phẩm chăm sóc da phù hợp và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
- Hạn chế căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ để kiểm soát bệnh tốt hơn.
Kết Luận
Viêm da tiết bã nhờn là bệnh mạn tính, khó chữa dứt điểm nhưng có thể kiểm soát hiệu quả nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Nắm vững nguyên nhân và triệu chứng của bệnh sẽ giúp bạn nhận biết sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời, hạn chế tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống.
