Nguyên Nhân Gây Tưa Lưỡi Ở Trẻ Sơ Sinh Mà Mẹ Cần Biết
Tưa lưỡi, hay còn gọi là nấm miệng, là tình trạng viêm nhiễm do nấm Candida albicans trong khoang miệng của trẻ sơ sinh. Đây là một vấn đề phổ biến, đặc biệt ở trẻ dưới 6 tháng tuổi, do hệ miễn dịch của bé còn non yếu. Hiểu rõ các nguyên nhân gây tưa lưỡi sẽ giúp mẹ có biện pháp phòng ngừa và xử lý hiệu quả hơn.
1. Nấm Candida Albicans Phát Triển Quá Mức
- Nguyên nhân chính:
- Nấm Candida albicans là một loại nấm tự nhiên thường sống trong cơ thể mà không gây hại. Tuy nhiên, khi hệ cân bằng vi sinh trong miệng bị phá vỡ, loại nấm này có thể phát triển mạnh mẽ, gây viêm nhiễm và hình thành các mảng trắng trên lưỡi.
- Nguyên nhân mất cân bằng vi sinh:
- Sử dụng kháng sinh làm giảm vi khuẩn có lợi.
- Miệng trẻ bị ẩm ướt thường xuyên, tạo điều kiện cho nấm phát triển.
2. Vệ Sinh Miệng Không Đúng Cách
- Vệ sinh miệng không thường xuyên:
- Sau khi bú, nếu mẹ không vệ sinh miệng trẻ, cặn sữa còn sót lại sẽ tạo môi trường thuận lợi cho nấm Candida phát triển.
- Lau lưỡi sai cách:
- Lau lưỡi quá mạnh hoặc không đúng kỹ thuật có thể gây tổn thương niêm mạc miệng, tạo điều kiện cho nấm phát triển.
3. Lây Nhiễm Từ Mẹ Sang Con
- Trong khi sinh:
- Trẻ sơ sinh có thể bị lây nhiễm nấm Candida từ mẹ qua đường sinh thường nếu mẹ bị nhiễm nấm âm đạo.
- Khi bú mẹ:
- Nếu mẹ bị nấm đầu ti, trẻ có nguy cơ cao bị nhiễm nấm khi bú.
4. Sử Dụng Kháng Sinh Ở Trẻ Hoặc Mẹ
- Trẻ dùng kháng sinh:
- Việc sử dụng kháng sinh trong điều trị các bệnh lý nhiễm khuẩn có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh trong miệng, dẫn đến sự phát triển quá mức của nấm Candida.
- Mẹ dùng kháng sinh:
- Nếu mẹ dùng kháng sinh trong thời kỳ cho con bú, thuốc có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh của trẻ qua sữa mẹ.
5. Dụng Cụ Bú Không Được Vệ Sinh Kỹ
- Bình sữa và núm ti:
- Các dụng cụ như bình sữa, núm ti giả nếu không được vệ sinh và tiệt trùng kỹ lưỡng có thể trở thành nguồn lây nhiễm nấm Candida cho trẻ.
- Núm ti giả:
- Trẻ ngậm núm ti giả trong thời gian dài mà không được vệ sinh thường xuyên có thể tạo điều kiện cho nấm phát triển.
6. Miệng Trẻ Luôn Ẩm Ướt
- Nước bọt và sữa:
- Miệng trẻ thường xuyên ẩm ướt do nước bọt và cặn sữa, tạo môi trường lý tưởng cho nấm Candida phát triển.
7. Hệ Miễn Dịch Yếu
- Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện:
- Trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non hoặc nhẹ cân, có hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ, khiến cơ thể không thể kiểm soát tốt sự phát triển của nấm.
- Bệnh lý nền:
- Trẻ mắc các bệnh lý nền hoặc suy dinh dưỡng cũng dễ bị tưa lưỡi hơn.
8. Tiếp Xúc Với Người Hoặc Vật Nhiễm Nấm
- Người chăm sóc bị nhiễm nấm:
- Nếu người chăm sóc trực tiếp có nhiễm nấm trên tay hoặc miệng, nấm Candida có thể lây sang trẻ khi tiếp xúc gần.
- Dụng cụ hoặc đồ chơi nhiễm nấm:
- Đồ chơi không được vệ sinh sạch sẽ có thể trở thành nguồn lây nhiễm.
9. Dùng Sữa Công Thức Không Đúng Cách
- Cặn sữa:
- Nếu không vệ sinh miệng trẻ sau khi bú sữa công thức, cặn sữa sẽ tích tụ, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm Candida phát triển.
- Sữa công thức pha không đúng tỷ lệ:
- Sữa pha quá đặc có thể làm tăng lượng đường dư thừa, tạo môi trường thuận lợi cho nấm Candida.
Kết Luận
Tưa lưỡi ở trẻ sơ sinh chủ yếu do nấm Candida albicans phát triển quá mức, thường xuất phát từ việc vệ sinh miệng không đúng cách, hệ miễn dịch yếu hoặc lây nhiễm từ mẹ và môi trường xung quanh.
Lời khuyên:
- Vệ sinh miệng cho trẻ đúng cách mỗi ngày, đặc biệt sau khi bú.
- Tiệt trùng bình sữa, núm ti và đồ chơi để giảm nguy cơ lây nhiễm.
- Nếu mẹ có dấu hiệu nhiễm nấm, cần điều trị ngay để tránh lây cho trẻ.
Phát hiện sớm và xử lý kịp thời tưa lưỡi sẽ giúp bé bú tốt hơn, phát triển khỏe mạnh và thoải mái hơn trong giai đoạn đầu đời.
