0918884666
0918884666
Nôn trớ ở trẻ sơ sinh là một trong những tình trạng khiến các bậc cha mẹ – đặc biệt là mẹ bỉm sữa – lo lắng nhất trong những tháng đầu đời. Câu hỏi thường gặp như “Bé em nôn trớ hoài mà vẫn tăng cân, có sao không bác sĩ?” hay “Con vừa bú xong đã ọc sữa thành dòng, có phải bệnh không?” khiến không ít mẹ hoang mang.
👉 Vậy nôn trớ ở trẻ sơ sinh có thực sự đáng lo? Khi nào là hiện tượng sinh lý bình thường, và khi nào là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng? Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ phân biệt đúng – xử lý chuẩn, tránh những sai lầm đáng tiếc.
Nôn trớ là tình trạng bé đẩy sữa hoặc thức ăn ra ngoài miệng hoặc mũi sau khi bú, thường xảy ra sau ăn hoặc khi thay đổi tư thế. Theo thống kê, hơn 50% trẻ sơ sinh bị nôn trớ trong những tháng đầu đời
Nguyên nhân chính thường đến từ hệ tiêu hoá chưa phát triển hoàn thiện:
Cơ vòng thực quản dưới (Lower Esophageal Sphincter – LES) còn yếu, dễ bị mở ra khi dạ dày căng, gây trào ngược.
Bé bú quá no, nuốt nhiều không khí hoặc được thay đổi tư thế quá nhanh sau bú.
Trẻ nằm sai tư thế sau ăn – đặc biệt là nằm ngửa – cũng rất dễ gây ọc sữa.
👉 Trong đa số trường hợp, đây là hiện tượng sinh lý, không đáng lo, và sẽ tự hết khi trẻ lớn hơn.
Đây là bước cực kỳ quan trọng để mẹ xác định xem có cần đưa con đi khám hay không:
| Đặc điểm | 🧡 Nôn trớ sinh lý | 🚨 Nôn trớ bệnh lý |
|---|---|---|
| Thời điểm xảy ra | Sau ăn hoặc thay đổi tư thế | Bất cứ lúc nào, kể cả khi đói |
| Dạng nôn | Nhẹ, chảy ở miệng | Nôn vọt, thành dòng |
| Màu sắc dịch nôn | Trắng, không mùi lạ | Vàng, xanh, lẫn máu hoặc mùi hôi |
| Bé có bú/ngủ tốt không? | Có, vẫn lên cân | Không, bỏ bú, quấy khóc |
| Các triệu chứng khác | Không có | Có thể kèm sốt, tiêu chảy, táo bón, bụng chướng… |
🧠 Nôn trớ sinh lý sẽ giảm dần từ 6 tháng tuổi, khi hệ tiêu hóa hoàn thiện và bé bắt đầu ăn dặm. Ngược lại, nôn trớ bệnh lý có thể liên quan đến các tình trạng nghiêm trọng như:
Dị tật tiêu hóa bẩm sinh: hẹp môn vị, trào ngược nặng.
Nhiễm trùng tiêu hóa: do virus, vi khuẩn.
Tăng áp lực nội sọ (viêm màng não, xuất huyết não…).
Rối loạn chuyển hóa bẩm sinh hiếm gặp.
Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến, chủ yếu là sinh lý và có thể khắc phục:
Ở trẻ sơ sinh, van thực quản và dạ dày chưa phối hợp nhịp nhàng, khiến thức ăn dễ bị đẩy ngược ra ngoài.
Nếu bú quá nhanh, quá nhiều hoặc nằm ngay sau bú, sữa dễ bị trào ngược.
Khi bú bình sai cách hoặc núm ti không phù hợp, bé nuốt nhiều khí gây chướng bụng và ọc sữa.
Thay tã, bế dậy hoặc vận động ngay sau bú có thể gây nôn trớ.
👉 Thông thường:
Từ 6 tháng tuổi: Bé biết ngồi, ăn dặm, hệ tiêu hóa tốt hơn → nôn trớ giảm rõ rệt.
Từ 12–18 tháng tuổi: Đa số trẻ sẽ hết hoàn toàn nôn trớ nếu không có bệnh lý nền.
Tuy nhiên, nếu bé vẫn nôn thường xuyên sau 18 tháng hoặc kèm dấu hiệu bất thường, mẹ nên cho con đi khám chuyên khoa tiêu hóa nhi.
Mẹ cần đưa con đi khám ngay nếu có bất kỳ dấu hiệu sau:
🔴 Nôn vọt thành dòng mạnh, lặp lại nhiều lần.
🔴 Nôn kèm màu vàng, xanh, máu hoặc mùi hôi.
🔴 Bé bỏ bú, chán ăn, quấy khóc không dứt.
🔴 Chậm tăng cân, sút cân.
🔴 Có các triệu chứng sốt, tiêu chảy, táo bón, bụng trướng…
❗ Những biểu hiện trên có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm, cần được bác sĩ đánh giá kịp thời.
Với các bé nôn trớ sinh lý, mẹ hoàn toàn có thể giúp con cải thiện bằng các cách sau:
Giữ đầu bé cao hơn bụng.
Nếu bú mẹ: Bé ngậm trọn quầng vú.
Nếu bú bình: Dùng núm ti phù hợp, điều chỉnh tốc độ dòng sữa.
Sau khi bú, mẹ bế thẳng bé, vỗ nhẹ lưng từ dưới lên cho đến khi bé ợ hơi.
Đợi ít nhất 20–30 phút, để bé nằm nghiêng trái hoặc kê đầu cao nhẹ.
Thay vì cho bú quá no, mẹ nên chia thành nhiều cữ bú nhỏ trong ngày, giúp dạ dày tiêu hóa tốt hơn.
Tránh đồ cay nóng, dầu mỡ, nước ngọt có gas, cà phê…
Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu, ít sinh khí, như rau xanh, cháo, thịt nạc.
Các mẹ thân mến, việc thấy con ọc sữa liên tục có thể khiến mẹ lo lắng, căng thẳng, sợ hãi. Nhưng hãy nhớ rằng:
🌼 Phần lớn các trường hợp nôn trớ ở trẻ sơ sinh là sinh lý, sẽ tự hết theo thời gian.
🌼 Việc chăm sóc đúng tư thế, chú ý chế độ ăn và theo dõi sát dấu hiệu bất thường sẽ giúp bé vượt qua giai đoạn này an toàn và khỏe mạnh.
🌼 Mẹ chính là người đồng hành quan trọng nhất của con. Sự hiểu biết và bình tĩnh của mẹ sẽ là liều thuốc quý giá nhất cho con.
Nôn trớ ở trẻ sơ sinh là hiện tượng phổ biến, không hiếm gặp.
Cần phân biệt giữa nôn trớ sinh lý và bệnh lý để có hướng xử trí đúng.
Luôn theo dõi cân nặng, thói quen bú và các biểu hiện toàn thân của bé.
Khi có dấu hiệu bất thường, đừng ngần ngại đưa con đi khám để yên tâm và xử lý kịp thời.
